Hoy comien­za el escán­da­lo con­tra Egun­ka­ria en el TOP madri­le­ño sin que el fis­cal pre­sen­te acu­sa­ción, otro más.

GARA Edi­to­rial Esper­pen­to de Egunkaria

Hoy comen­za­rá, final­men­te, el jui­cio oral por el caso «Eus­kal­du­non Egun­ka­ria» en la Audien­cia Nacio­nal espa­ño­la. En el ban­qui­llo de los acu­sa­dos se sen­ta­rán cin­co per­so­nas de reco­no­ci­do pres­ti­gio en Eus­kal Herria, a quie­nes el tri­bu­nal espe­cial juz­ga por la acu­sa­ción de per­te­ne­cer a ETA. No son los pri­me­ros ni serán, des­gra­cia­da­men­te, los últi­mos ciu­da­da­nos vas­cos que ten­drán que pasar por ese tran­ce. O, mejor dicho, por esa cade­na de veja­cio­nes que cons­ti­tu­yen la deten­ción e inco­mu­ni­ca­ción, los malos tra­tos y las tor­tu­ras, la pri­sión pre­ven­ti­va, el jui­cio para­le­lo en los medios de comu­ni­ca­ción metro­po­li­ta­nos, la eter­na espe­ra de un jui­cio que sólo por esa demo­ra deja de ser jus­to, la ansie­dad gene­ra­da por expec­ta­ti­vas tan huma­nas como fal­sas e intere­sa­das y, por últi­mo, la des­es­pe­ran­za de ser cons­cien­te de que en el Esta­do espa­ñol, ante casos en los que estén impli­ca­dos mili­tan­tes de la cons­truc­ción nacio­nal vas­ca, no exis­te razón jurí­di­ca, sino pura razón de estado.

En el Esta­do espa­ñol la osa­día y la cobar­día de los pode­ro­sos tie­nen efec­tos simi­la­res, es decir, comien­zan y ter­mi­nan en el mis­mo pun­to: con un ciu­da­dano vas­co en el ban­qui­llo de los acu­sa­dos. Si José María Aznar dijo en rela­ción al cie­rre de «Egin» aque­llo de «creían que no nos íba­mos a atre­ver», los perio­dis­tas encar­ce­la­dos por aquel caso y el jui­cio de hoy demues­tran que José Luis Rodrí­guez Zapa­te­ro no se atre­vió a fre­nar la demen­cial espi­ral impul­sa­da por su pre­de­ce­sor. Es más, la homo­lo­gó y la sofis­ti­có. El balan­ce de su man­da­to no pue­de ser más nefas­to des­de el pun­to de vis­ta de las garan­tías, los dere­chos huma­nos y las libertades.

El cie­rre de un perió­di­co es uno de los aten­ta­dos más gra­ves que pue­de come­ter un Esta­do. Aten­ta con­tra los dere­chos más bási­cos, con­tra los pila­res de la demo­cra­cia. Espa­ña, empe­ña­da en juz­gar vas­cos por el hecho de ser­lo, no se per­ca­ta de que cada jui­cio con­tra este pue­blo es una prue­ba más de que no es una democracia.

BERRIA :

«Elkar iku­si­ko dugu Bilbon»

Madri­len dira, bai­na itzu­li­ko dira. Hala adie­ra­zi zuten atzo bost auzi­pe­tuek, seni­dee­kin bate­ra, auto­bu­se­ra igo aurre­tik egin­da­ko agu­rrean. Martxe­lo Ota­men­di, Txe­ma Auz­men­di, Joan Mari Torreal­dai, Iña­ki Uria eta Xabier Olea­ga izan­go dira gaur eta bihar Espai­nia­ko Auzi­te­gi Nazio­na­lean dekla­ratzen; eta larun­ba­tean, Bil­bon, Egun­ka­ria libre lelo­pean egin­go den mani­fes­ta­zioan. Gabo­nak etxean iga­ro­ko dituz­te, eta, urta­rri­lean, Madri­le­ra itzu­li­ko dira. Gaur hasi­ko da epai­ke­ta, bai­na noiz amai­tu­ko den ezin jakin oraindik.

Due­la ia zaz­pi urte beza­la, hotz zen atzo ere; elur pix­ka bat egin zuen Andoai­nen. Mar­tin Ugal­de kul­tur par­ke­ko 50 bat lan­gi­le bil­du ziren auzi­pe­tuei agur esa­te­ko. Haien musu, besar­ka­da eta txa­loen artean har­tu zuten Madri­le­ra­ko bidea.

Espai­nia­ko Auzi­te­gi Nazio­na­le­ra era­man dituen auto­bu­sa har­tu aurre­tik, eta seni­deak alboan zituz­te­la, age­rral­dia egin zuten auzi­pe­tuek. Epai­ke­tak har deza­keen bidea dela eta, kez­ka­tu­ta azal­du ziren. Bai­na bai­ta itxa­ro­pen­tsu ere, beren aur­ka­ko aku­sa­zioak «oina­rri­rik ez» duelako.

2003ko otsai­la­ren 20a eta ondo­ren­go egu­nak izan zituz­ten gogoan ira­ku­rri­ta­ko adie­raz­pe­nean; burua maku­rra­ra­zi­ta guar­dia zibi­lek atxi­lo era­man eta inko­mu­ni­ka­tu­ta edu­ki zituz­ten egu­nak, ale­gia. Orain ere «behar­tu­ta» eta «gogoz kon­tra», bai­na «burua gora» doa­ze­la nabar­men­du zuten.

Egun­ka­ria itxi zute­ne­tik iga­ro diren ia zaz­pi urtee­tan jaso­ta­ko elkar­ta­sun kei­nuek lagun­du die­te bide horre­tan, eta «bihotzez» esker­tu dute hori. «Burua goian dara­ma­gu­la goaz, gu geu eta gure fami­lia eta lagu­nak (…) eus­kal jen­dar­te zaba­la­ren babes sen­doa eta irmoa, gure alde­tik jada ordai­ne­zi­na bihur­tu zai­gu­na, dau­ka­gu­la­ko». Gaur ere jaso­ko dute babes hori, eus­kal gizar­te­ko, sin­di­ka­lis­mo­ko, alder­die­ta­ko eta ins­ti­tu­zioe­ta­ko ordez­ka­riak izan­go bai­ti­ra Madrilen.

Pren­tsau­rre­koan bi mezu hela­ra­zi zituz­ten auzi­pe­tuek. Bate­tik, larun­ba­tean Bil­bon egin­go den mani­fes­ta­zioan par­te har­tze­ko eska­tu zio­ten eus­kal gizar­tea­ri. Egun­ka­ria-ren ixtea salatze­ko Donos­tian egi­ni­ko mani­fes­ta­zioa izan zuten gogoan. «Ordu­ko oritza­pe­na­ren ize­nean ozen dei egi­ten dio­gu eus­kal gizar­tea­ri, orduan beza­la eran­tzun dezan. Ordu­ko era­soak bere horre­tan jarraitzen due­la­ko, bihar [gaur] hasi­ko den epai­ke­ta ordu­koa­ren hari luzea dela­ko». Bil­bo­ko Aita Donos­tia pla­za­tik abia­tu­ko da mani­fes­ta­zioa, larun­ba­tean, 17:00etan. «Elkar iku­si­ko dugu Bil­bon», esan zuen Torreal­daik, ira­ku­rri­ta­ko agi­rian tar­te bat eginda.

Bes­te­tik, epai­ke­ta bera izan zuten hiz­pi­de auzi­pe­tuek. Ber­ta­tik espe­ro duten «emaitza bai­kor baka­rra» abso­lu­zioa dela adie­ra­zi zuten. «Abso­lu­zioa guta­ri­ko bakoitza­ren­tzat eta denon­tzat, abso­lu­zioa Egun­ka­ria-ren­tzat. Ez dugu bes­te emaitza­rik ontzat emango».

12 eta 14 urte­ko espetxe zigo­rrei egin behar­ko die­te aurre bost auzi­pe­tuek. ETA­ko kide iza­tea, diruz lagun­du edo era­kun­de arma­tua­ren dirua zuritzea lepo­ratzen die­te. Dig­ni­dad y Jus­ti­cia eta AVT elkar­teen aku­sa­zioa da hori, Fis­kal­tzak artxi­batze­ko eska­tu baitzuen iaz­ko uztai­lean. Epai­te­giak, bai­na, ahoz­ko epai­ke­ta egi­tea era­ba­ki zuen.

Auzi­pe­tuek nabar­men­du dute­nez, beraie­na beza­la­ko aku­sa­zio oina­rria izan duten auzie­tan fis­ka­lak ez du inoiz artxi­batze­ko eska­tu. Horrek, bai­na, ez ditu lasaitzen. «Emaitza bai­ko­rrik ira­gar­tzen al du egoe­ra apar­ta honek? Auzia­ren gara­pe­nean fis­ka­la­ren jarre­rak epai­leen alde­tik atze­ra­pau­so­rik ez era­gin iza­nak ezer aurre­ratzen digu emaitza­ri buruz? Horra hor gure kez­ka nagu­siak. Horra hor gure zalan­tza­ren gako nagusiak».

Ozto­poz bete­ri­ko bidea

Euren aur­ka­ko fro­ga­rik eza dute defen­t­sa one­na bost auzi­pe­tuek, bai­na epai­ke­ta non jokatzen den iku­si­ta, babes­ga­be­ta­su­na­ren bel­dur dira. Asteak eman dituz­te euren defen­t­sa pres­tatzen. Argi dau­ka­te euren deli­tu baka­rra «eus­ka­ra­ren alde, eus­kal kaze­ta­ritza­ren alde, eus­kal kul­tu­ra­ren alde eta Eus­kal Herria­ren alde» lan egi­tea izan dela. «Hala ere, batek jakin orain­dik zerk espe­ro digun ozto­poz bete­ri­ko izan den ibil­bi­de honetan».

Auzi­pe­tuek argi dau­ka­te kal­tea egin­da dagoe­la. Eus­ka­ra­ren eta eus­kal­gin­tza­ren aur­ka egi­ni­ko hamai­ka era­so­ren «Libu­ru Bel­tzean» koka­tu dute Egun­ka­ria ixtea. «His­to­ria egin dute, his­to­ria bel­tza­ren orrial­de­rik nabar­me­ne­nak egi­ten ari dira egoe­ra horre­ta­ra era­man gai­tuz­te­nak». Nabar­men­du dute­nez, zaz­pi urte «luze» haue­tan aku­sa­tuen aul­kian egon dira ese­ri­ta; «sami­nean beza­la, irai­nean» man­ten­du dituz­te atxikita.

Bide horri amaie­ra jar­tzen saia­tu­ko dira gaur­tik aurre­ra: «Aur­pe­gia eman­go» dute «epai­lea­ren eta aku­satzai­leen aurrean»; «inoiz izan behar ez zuen epai­ke­ta» batean.