Vene­zue­la­ri buruz­ko San­che­zen gezurrak

Marc Gar­cia, Ita­ca Herrial­de Kata­la­ne­ta­ko era­kun­de iter­na­zio­na­lis­tako mili­tan­te­ak, Gober­nu espai­nia­rrak Guai­dó kol­pis­ta pre­si­den­te aitor­tu iza­na­ren hari­ra idatzia. Arti­ku­lua l’Accent aldiz­ka­ri digi­ta­lak argi­ta­ra­tu du.

Bela­rrian entzun­gai­lu bat dut eta esa­ta­riak elka­rriz­ke­ta ete­ten du Pedro Sán­chez Espai­nia­ko pre­si­den­tea­ren pren­tsau­rre­koa jar­tze­ko. Pape­ra eta arkatz bat har­tu eta hitz egin aha­la aipatzen dituen hitz gako batzuk idaz­tea­ri ekin diot: «Guai­dó hau­tes­kun­deek legi­ti­matzen dute», «Espai­nia aldea­niz­ta­su­na­ren alde dago», «Espai­nia Euro­pa­ko gehien­goa­re­kin bat dator», «kon­tsen­tsuak», «vene­zo­la­rren intere­sak babes­tu», «haus­kun­de egiaz­ta­ga­rriak», «lagun­tza huma­ni­ta­rioa», «espai­niar enpre­sak Vene­zue­lan»… korri­ka eta pre­sa­ka, txio bidez­ko eran­tzu­na ema­ten saiatzen naiz, bai­na orain pau­sa­tua­go, hobe­to argu­dia­tu dezaket.

Izan ere, Espai­nia­ko pre­si­den­tea harro­putza iza­teaz harro egon dai­te­ke bai­na ezer gutxia­goz. Sán­chez Gober­nu espai­nia­rre­ko pre­si­den­te iza­te­ra hau­tes­ton­tzie­ta­tik iga­ro gabe hel­du zen, eta hala ere, zile­giz­koa da orde­na­men­du juri­di­koak hala bai­men­tzen due­la­ko. Izan ere, Espai­nia­ko pre­si­den­tea par­la­men­tuak izen­datzen du ez bai­ta hau­tes­kun­de pre­si­den­tzia­lik edo­ta bes­te­la­ko meka­nis­mo­rik, edo Vene­zue­lan orain ger­ta­tu beza­la, AEBe­ta­ko momen­tu­ko pre­si­den­teor­deak pla­za publi­ko batean izen­da­tu­ta­ko auto-izen­da­pe­nik. Txantxa bat diru­di. Guai­dók bere burua Vene­zue­la­ko pre­si­den­te izen­datze­ko Vene­zue­la­ko Kons­ti­tu­zio­ko arti­ku­lu batean oina­rri­tu da, ber­tan age­ri diren egoe­re­ta­ko bat bera ere bete gabe. Batzar Nazio­na­la­ren ize­nean har­tu zuen kar­gu bozen %19ak hau­ta­tu­ta ‑Madu­ro hau­tes­kun­de pre­si­den­tzia­le­tan bozen %31,7arekin hau­ta­tu zute­la­rik- eta gai­ne­ra Mike Pen­ce-k eska­tu­ta­ko momentuan.

Sán­che­zek gezu­rra dio eta gezu­rra asko­tan eta era narratsean, gai­ne­ra. Gezu­rra dio aldea­niz­ta­su­na­ren alde egi­ten due­la dio­nean alde hauen aniz­ta­sun horiek zein­tzuk diren aipatze­ko gai ere ez denean… hau­tes­kun­deak deitze­ko 90 egu­ne­ko epea ema­ten zuen EBa­ren aldeak ote dira? Edo ados­ta­su­na bila­tu nahi duen Lima­ko Tal­de­ko gober­nu eskuin­da­rren aldeak ote? Edo agian, bat ote dator? Sán­che­zek ez du ez aldea­niz­ta­su­nik ez eta kon­tsen­tsu­rik nahi, Colón eta Pin­zón gisa­koen logi­ka inpe­ria­lis­ta­ren eta Rep­sol, BBVA eta Tele­fó­ni­ca­ren logi­ka neo­ko­lo­nia­la­ren bai­tan segi­tu nahi du. Lati­noa­me­ri­ka Euro­pa­ko metro­po­lien intere­se­ta­ra­ko ustiatze­ko abe­ras­ta­sun itu­rri zen garaie­ta­ra itzu­li nahi du. Espai­nia Vene­zue­lan biga­rren inber­titzai­le nagu­sia da, Her­behe­reen atze­tik: 72 filial ditu, horie­ta­ko gehie­nek IBEX35arekin lotu­ra dutelarik.

Beraz, kon­trae­san­ko­rra da esa­tea Espai­niak vene­zo­la­rren intere­sak defen­da­tu nahi ditue­la eta era berean, Vene­zue­lan dau­den enpre­sen intere­sak babes­tu nahi ditue­la esa­tea; hau­rren esku­bi­deak defen­da­tu nahi iza­tea eta era berean Cons­ta­tí apai­za­ren, Mon­tse­rra­te­ko esko­la­nia­ren edo nire auzo­ko Maris­ten zain­tza­pean uztea beza­la­xe litza­te­ke. IBE­Xe­ko enpre­sak Vene­zue­la­ra nego­zioak egi­te­ra doaz, ber­ta­ko lan eskua ustiatze­ra, bar­ne mer­ka­tuan pro­duk­tuak sal­tze­ra eta Euro­pa­ko kapi­ta­la­ren­tzat plus­ba­lioa ate­ratze­ra. Non egi­ten dute bat bi interes hauek? Nola­tan izan dai­te­ke Siria­ren esti­lo­ko bar­ne gerra bat sor deza­keen esta­tu kol­pe bat babes­teak vene­zo­la­rren intere­sen alde egin dezakeenik?

Izan ere, Sán­che­zen­tzat demo­kra­zia dena­ren gai­ne­tik dago eta hau­tes­kun­de egiaz­ta­ga­rriak nahi­taez­koak dira. Eta hor­tan ados gau­de. Izan ere, Sán­chez, ni neu eta Espai­nia­ko pre­si­den­te ohi Zapa­te­ro bat gatoz horre­tan. Azken honek Madu­ro pre­si­den­tetzat berretsi zuen hau­tes­kun­de pro­ze­sua balioz­ta­tu zuen eta «Vene­zue­la­ren gai­nean aurrei­ritziak egon badau­de­la» adie­ra­zi zuen. Sán­che­zek berak omen dituen aurrei­ritziak, izan ere, ez bai­ti­tu Madu­ro pre­si­den­tetza­ra era­man zituen hau­tes­kun­de pro­ze­suen errea­li­ta­tea eza­gutzen. Espai­nia­ko pre­si­den­te ohiak, lerro hauek idatzi dituen honek eta bai­ta Jimmy Car­ter AEBe­ta­ko pre­si­den­te ohiak bat egi­ten dugu, azken honek adie­ra­zi zue­na­re­kin «Vene­zue­la­ko hau­tes­kun­de sis­te­ma mun­du­ko one­na dela» adie­ra­zi baitzuen.

Azken finean, argu­dioa hau­tes­kun­de iru­zu­rra denean, vene­zo­la­rren intere­sak ezbaian gel­ditzen dira; aldea­niz­ta­su­na eta kon­tsen­tsua Euro­pa­ko, AEBe­ta­ko eta Latio­na­me­ri­ka­ko eskui­na­re­na den guz­tie­tan lagun­tza huma­ni­ta­rioa­ren kar­ta ager­tzen zai­gu: gosea­ren eta sen­da­gaien ize­nean kan­po esku har­tzea eta gutxi barru, komu­nis­moak jan­da­ko hau­rrak badi­re­la entzun­go dugu.

Eta egia da Vene­zue­lan hor­ni­kun­tza ara­zoak dau­de­la, egia da. ekoiz­le eta banatzai­le enpre­sa han­dien esku­tik. Horien artean, adi­bi­dez, Loren­zo Men­do­za faxis­ta­ren Polar enpre­sa. Mer­ka­tua hus­tutzen dute pro­duk­tu hauen pre­zioak igotze­ra behar­tuz, gero­ra tan­ta­ka esku­ratze­ko auke­ra ema­ten dute, biz­tan­le­ria izu­ga­rriz­ko pre­zioe­tan eros­te­ra derri­gor­tzen dituz­te­la­rik. Segi­dan, mer­ka­tu bel­tzean edo­ta «Bachaquero»etan eskain­tza one­nean berriz sal­du­ko dituz­te. Hone­taz gain, asko­ta­ri­ko sabo­taiak eta eli­ka­gaien den­da edo­ta far­ma­ziak erretzea oso ohi­koa iza­ten da. Lagun­tza huma­ni­ta­rioa dei­tu­ri­koa sus­ta­tu nahi duen egoe­ra pre­ka­rioa, hain zuzen.

Pun­tu hone­ta­ra aile­ga­tu­ta, lehe­nik eta behin, Nazioar­te­ko Gurutze Gorriaren posi­zo­na­men­dua kon­tu­tan izan behar dugu: lagun­tza hori herrial­dean soi­lik Gober­nua­ren oni­ritzia­re­kin sar­tu dai­te­kee­la iriz­ten dio eta era­kun­de huma­ni­ta­rioak adie­ra­zi du ez due­la AEBek babes­tu­ta­ko lider kol­pis­ta pre­si­den­te gisa aitor­tzen. Izan ere, lagun­tza huma­ni­ta­rioa aitza­kia soi­la izan­go da Kolon­bia eta Bra­si­len, Duque eta Bol­so­na­ro­ren arma­den babes­pean, ire­ki­ko dituz­ten korri­do­re huma­ni­ta­rioe­ta­tik aipa­tu­ta­ko pro­duk­tu horiek gil­tza­rri diren hirie­ta­ra aile­gatze­ko. Horre­la, opo­si­zioak siriar eske­ma erre­pi­katze­ko auke­ra izan­go luke, hiri­bu­rutza bikoitz bat ezar­tze­ko (Damasko/​Alepo) gero­ra ber­ta­tik mer­tze­na­rio eta para­mi­li­tar kolon­biar zein bra­sil­da­rrak hor­nitze­ko – buru­za­gi sozialak edo ezke­rre­ko zine­gotziak hil­tzen dituz­te­nak- AEBen babe­sa­re­kin Arma­da­ri lurrak borrokatzeko.

Izan ere, gerra guz­tie­tan gutxie­ne­ko 4 nego­zio bai­tau­de. Gerrak dirauen bitar­tean armen sal­men­ta­re­kin eta migra­zioa­ren mafie­kin egi­ten dena. Tokia­ren berrai­kun­tza­ra­ko IBEX35eko kon­tra­tis­ta han­die­kin egi­ten den gero­ko nego­zioa. Berre­rai­kun­tza­ri lotu­ta­ko ban­ka zorra­ren nego­zioa. Eta azke­nik, desa­rro­llis­mo fran­kis­ta edo Pino­che­ten garai­ko Txi­le­ko Chica­go boys-en mira­ku­luak ahal­bi­detzen dituen lan esku mer­kea­ren nego­zioa, nagu­si­ke­ria guz­ti horrek lan­gi­le kla­sea­ren intere­sen aur­ka­ko ondo­rioak izan ditzan. Eta Sán­che­zek eran­tzun­ki­zu­na kon­par­ti­tu nahi du.

Aska­pe­na