Rosa Luxem­burg (1871−1919) Polo­nian jaio­ta­ko mili­tan­te komu­nis­ta eta femi­nis­ta izan zen. Teo­ria­la­ri mar­xis­ta oso gazteri…

Rosa Luxem­burg (1871−1919) Polo­nian jaio­ta­ko mili­tan­te komu­nis­ta eta femi­nis­ta izan zen. Teo­ria­la­ri mar­xis­ta oso gaz­te­rik poli­ti­za­tu zen: 15 urte­re­kin dagoe­ne­ko jar­due­ra klan­des­ti­noe­tan par­te har­tzen zuen. 1898an Ber­li­ne­ra alda­tu zen. Ale­ma­nia­ko Alder­di Sozial­de­mo­kra­tan mili­tatzen hasi zen. Bai­na alder­diak 1914ko gerra-aurre­kon­tuen alde boz­ka­tu zue­nean, Cla­ra Zet­kin-ekin bate­ra egoe­ra sala­tu eta gerra­ren aur­ka­ko kan­pai­na egi­ten hasi ziren gerra inpe­ria­lis­ta zela iritzi­ta.

1916an Luxem­burg eta Zet­kin Karl Liebk­nech-ekin bate­ra Espar­ta­kis­ten Liga sor­tu zuten. 1919ko urta­rri­la­ren 1ean Liga Espar­ta­kis­ta bes­te tal­de sozia­lis­ta eta komu­nis­ten bat egin zuen Ale­ma­nia­ko Alder­di Komu­nis­ta (KPD) sortzeko. 

1918ko aza­roa­ren 4an Aza­ro­ko Iraul­tza ale­ma­nia­rra hasi zen. Lehe­nen­go ola­tua izan zen, eta 1919ko urta­rri­la­ren 5ean biga­rren batek jarrai­tu zion. Ale­ma­niar iraul­tzai­leek erru­sia­rren pau­soak jarraitze­ko asmoa zeukaten.

Frie­drich Ebert pre­si­den­te sozial­de­mo­kra­ta­ren eran­tzu­na izan zen frei­korps-ei matxi­na­da zapal­tzea agin­tzea. Ordu­ra­ko frei­korps-ak tal­de pro­to­na­zia zen. 1919ko urta­rri­la­ren 15ean Rosa Luxem­burg eta Karl Liebk­necht atxi­lo­tu zituz­ten. Kol­pa­tu, tor­tu­ra­tu eta umi­lia­tu egin zituz­ten. Para­mi­li­ta­rre­ta­ko batek Luxem­bur­gi kas­ke­zu­rra erri­flea­ren kula­ta­re­kin hautsi zion. Auto batean sar­tu zuten, ber­tan tiroz aka­ba­tu zuten eta Ber­lin­go Land­wehr kana­lean bota zuten. Rosa Luxem­burg eta Karl Liebk­nech­ten erail­ke­ten ardu­ra­du­nak Alder­di Sozial­de­mo­kra­ta­ko kide ohiak izan zire­la ez da zalantzarik. 

https://www.marxists.org/espa…/cliff/luxemburg/rosacap1.html
https://​www​.mar​xists​.org/​e​s​p​a​n​o​l​/​c​l​i​f​f​/​l​u​x​e​m​b​u​r​g​/​i​n​d​e​x​.​htm
https://​eu​.wiki​pe​dia​.org/​w​i​k​i​/​R​o​s​a​_​L​u​x​e​m​b​urg
https://​ca​.wiki​pe​dia​.org/​w​i​k​i​/​R​o​s​a​_​L​u​x​e​m​b​urg
https://​es​.wiki​pe​dia​.org/​w​i​k​i​/​R​o​s​a​_​L​u​x​e​m​b​u​rgo
https://​www​.you​tu​be​.com/​w​a​t​c​h​?​v​=​U​U​B​W​m​p​g​a​2FQ
https://​www​.you​tu​be​.com/​w​a​t​c​h​?​v​=​L​o​f​L​6​g​n​t​N6U